Baza znanja >> Službena mišljenja >> Porez na dodatu vrednost >> Osnovica za obračun pdv u računu kada se naknada za promet dobara i usluga naplaćuje u devizama (prodaja ili davanje u zakup nepokretnosti)
Osnovica za obračun pdv u računu kada se naknada za promet dobara i usluga naplaćuje u devizama (prodaja ili davanje u zakup nepokretnosti)
OSNOVICA ZA OBRAČUN PDV U RAČUNU KADA SE NAKNADA ZA PROMET DOBARA I USLUGA NAPLAĆUJE U DEVIZAMA (PRODAJA ILI DAVANJE U ZAKUP NEPOKRETNOSTI).
1. Zakonom o deviznom poslovanju se uređuje, između ostalog, plaćanje, naplaćivanje i prenos između rezidenata u stranim sredstvima plaćanja.
Članom 34. stav 4. tačka 5. Zakona o deviznom poslovanju propisano je da se, izuzetno, plaćanje, naplaćivanje i prenos sredstava u Republici mogu vršiti i u devizama po osnovu prodaje i davanja u zakup nepokretnosti. U skladu sa navedenim članom Zakona o deviznom poslovanju, banka može izvršiti nalog za plaćanje u stranim sredstvima plaćanja po osnovu ugovora o kupoprodaji nepokretnosti, odnosno ugovora o zakupu nepokretnosti.
Zakonom o deviznom poslovanju propisana mogućnost plaćanja, naplaćivanja i prenosa sredstava u Republici i u devizama po osnovu prodaje i davanja u zakup nepokretnosti odnosi se isključivo na iznos naknade za promet dobara i usluga.
2. Odredbom člana 3. Zakona o porezu na dodatu vrednost propisano je, da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (dalje: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona (odredba člana 5. stav 1. Zakona).
Saglasno odredbama člana 12. st. 1. i 2. Zakona, mesto prometa usluga je mesto u kojem pružalac usluga obavlja svoju delatnost, a ako se promet usluga vrši preko poslovne jedinice, mestom prometa usluga smatra se mesto poslovne jedinice.
Odredbom stava 3. tačka 1) istog člana Zakona propisano je da se, izuzetno od st. 1. i 2. ovog člana, mestom prometa usluge smatra mesto u kojem se nalazi nepokretnost, ako se radi o prometu usluge koja je neposredno povezana sa tom nepokretnošću, uključujući delatnost posredovanja i procene u vezi nepokretnosti, kao i projektovanje, pripremu i izvođenje građevinskih radova i nadzor nad njima.
Saglasno navedenim odredbama Zakona, usluga davanja u zakup nepokretnosti oporezuje se prema mestu u kojem se nalazi nepokretnost, što znači da je obveznik PDV koji pruža uslugu davanja u zakup nepokretnosti koji se nalazi na teritoriji Republike Srbije dužan da za promet ove usluge obračuna PDV po opštoj stopi od 18% i da obračunati PDV plati u skladu sa Zakonom, osim ako se radi o prometu usluge davanja u zakup nepokretnosti za koji je propisano poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza u skladu sa odredbama člana 25. stav 2. tač. 2) i 4) Zakona (davanje u zakup zemljišta i stanova, kao i stambenih objekata, ako su namenjeni za stambene potrebe).
Prema odredbi člana 15. stav 1. tačka 2) Zakona, u slučaju pružanja vremenski ograničenih ili neograničenih usluga, usluga se smatra pruženom danom kada je prestao pravni odnos koji je osnov pružanja usluge.
Odredbama člana 16. tač. 1) i 2) Zakona propisano je, da poreska obaveza nastaje danom kada se najranije izvrši jedna od sledećih radnji: promet dobara i usluga ili naplata ako je naknada ili deo naknade naplaćen pre prometa dobara i usluga.
Saglasno odredbi člana 22. stav 1. Zakona, ako je naknada za promet dobara i usluga izražena u stranoj valuti, za obračun te vrednosti u domaćoj valuti primenjuje se srednji kurs centralne banke koji važi na dan nastanka poreske obaveze.
Prema odredbama člana 42. st. 1. i 2. Zakona, obveznik je dužan da izda račun ili drugi dokument koji služi kao račun (dalje: račun) za svaki promet dobara i usluga drugim obveznicima, pri čemu obaveza izdavanja računa iz stava 1. ovog člana postoji i ako obveznik naplati naknadu ili deo naknade pre nego što je izvršen promet dobara i usluga (avansno plaćanje), s tim što se u konačnom računu odbijaju avansna plaćanja u kojima je sadržan PDV.
Račun, u skladu sa odredbom stava 3. istog člana Zakona, naročito sadrži sledeće podatke:
1) naziv, adresu i PIB obveznika - izdavaoca računa;
2) mesto i datum izdavanja i redni broj računa;
3) naziv, adresu i PIB obveznika - primaoca računa;
4) vrstu i količinu isporučenih dobara ili vrstu i obim usluga;
5) datum prometa dobara i usluga i visinu avansnih plaćanja;
6) iznos osnovice;
7) poresku stopu koja se primenjuje;
8) iznos PDV koji je obračunat na osnovicu;
9) napomenu o poreskom oslobođenju.
Odredbom člana 2. Pravilnika o određivanju slučajeva u kojima nema obaveze izdavanja računa i o računima kod kojih se mogu izostaviti pojedini podaci propisano je, između ostalog, da se obaveza izdavanja računa iz člana 42. Zakona ne odnosi na obveznike PDV za promet dobara i usluga koji vrše licima koja nisu obveznici PDV.
Poreski obveznik koji vrši oporezivi promet dobara i usluga, u skladu sa odredbom člana 7. stav 1. Pravilnika, izdaje račun u kojem ne iskazuje podatke iz člana 42. stav 3. tačka 9) Zakona.
U slučaju avansnog plaćanja za oporezivi promet dobara i usluga, prema odredbama člana 12. stav 1. tač. 1) - 7) Pravilnika, obveznik koji prima avansnu uplatu izdaje račun koji sadrži sledeće podatke:
1) naziv, adresu i PIB obveznika - izdavaoca računa;
2) mesto i datum izdavanja i redni broj računa;
3) naziv, adresu i PIB obveznika - primaoca računa;
4) osnov za avansno plaćanje;
5) iznos avansne uplate;
6) poresku stopu koja se primenjuje;
7) iznos obračunatog PDV.
U konačnom računu, u kojem obveznik iskazuje ukupan iznos naknade za izvršen promet dobara i usluga, ukupan iznos naknade umanjuje se za iznos avansnih uplata, a iznos PDV koji je obračunat na ukupan iznos naknade.
U skladu sa navedenim odredbama Zakona i Pravilnika, obveznik PDV koji naplaćuje naknadu u devizama za promet nepokretnosti za koji postoji obaveza obračunavanja i plaćanja PDV u skladu sa Zakonom (prvi prenos prava raspolaganja na novoizgrađenim građevinskim objektima i ekonomski deljivim celinama u okviru tih objekata), odnosno za oporezivi promet usluga davanja u zakup nepokretnosti, dužan je da prilikom utvrđivanja iznosa PDV koji duguje po tom osnovu izvrši obračun u domaćoj valuti vrednosti naknade izražene u devizama primenjujući srednji kurs centralne banke koji važi na dan nastanka poreske obaveze. U računu ili drugom dokumentu koji služi kao račun za navedeni promet dobara, odnosno usluga, a koji obveznik PDV izdaje u skladu sa odredbama člana 42. Zakona i odredbama Pravilnika, podaci o iznosu osnovice i iznosu PDV koji je obračunat na osnovicu, odnosno iznosu avansne uplate i iznosu obračunatog PDV po osnovu primljene avansne uplate se iskazuju u dinarima.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-21/2007 od 17.4.2007. godine)